ORGANIZACJA KATEDRY

Kierownik Katedry: prof. dr hab. Wojciech Dąbrowski

Katedra Wodociągów, Kanalizacji i Monitoringu Środowiska powstała w 2007 roku z połączenia: Zakładu Zaopatrzenia w Wodę i Usuwania Ścieków oraz Zakładu Podstaw i Systemów Ochrony Środowiska.

HISTORIA KATEDRY


W 1967 r. na Politechnice Krakowskiej powstała Katedra Wodociągów i Kanalizacji. W 1970 r. Katedra zostaje przekształcona w Instytut Inżynierii Sanitarnej, a z istniejącego wcześniej w Katedrze Zakładu Technologii i Biologii Wód i Ścieków kierowanym przez doc. dr hab. Elżbietę Kocwę, wyłoniono dwa zespoły: Zespół Biologii Sanitarnej pod kierownictwem doc. dr hab. Elżbiety Kocwy oraz Zespół Technologii Wód i Ścieków kierowany przez doc. dra inż. Jerzego Kurbiela, które w późniejszy czasie przekształcono w trzy zakłady: Zakład Systemów Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska kierowany przez prof. mgra inż. Tadeusza Gabryszewskiego, Zakład Ujęć i Transportu Wody kierowany przez doc. dra hab. inż. Artura Wieczystego oraz Zakład Technologii i Konstrukcji Urządzeń do Oczyszczania WOdy i Ścieków, którego kierownikiem został doc. dr inż. Jerzy Kurbiel. W roku 1974 powołano Zakład Procesów i Systemów Cieplnych, kierowany przez doc. dra hab. inż. Zbigniewa Pietrzyka. W 1974 r. decyzją Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, zmieniono nazwę Instytutu na: Instytut Inżynierii Sanitarnej i Ochrony Środowiska w skład, którego weszły: Zakład Zaopatrzenia w Wodę i Usuwania Ścieków, Zakład Oczyszczania Wody i Ścieków, Zakład Ogrzewnictwa i Wentylacji oraz Samodzielny Zespół Biologii Sanitarnej. Po wyodrębnieniu ze składu instytutu w 1992 r. Samodzielnego Zakładu Inżynierii Cieplnej i Ochrony Powietrza, Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska dzielił się na:

  • Zakład Zaopatrzenia w Wodę i Usuwania Ścieków,
  • Zakład Oczyszczania Wody i Ścieków,
  • Zakład Podstaw i Systemów Ochrony Środowiska,
  • Zakład Biologii Środowiska.

W roku 2007 powstała Katedra Wodociągów, Kanalizacji i Monitoringu Środowiska, przy której w 2015 r. utworzono Pracownię Monitoringu Zanieczyszczenia Świetlnego.

ZASŁUŻENI PRACOWNICY ZAKŁADU


Profesor Tadeusz Gabryszewski urodził się w 1907 r. w Jaśle. W 1933 r., po uzyskaniu dyplomu inżyniera hydrotechnika na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej pracował w Biurze Budowy Wodociągów w Rzeszowie, a później w Państwowym Zarządzie Wodnym w Nowym Sączu oraz Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji w Krakowie, skąd w maju 1945 r. wraz z pionierską grupą dr Drobnera przybył do Wrocławia, aby zająć się odbudową i uruchomieniem zniszczonych wodociągów. W 1947 r. podjął działalność dydaktyczną na Politechnice Wrocławskiej na Wydziale Budownictwa specjalizując się w zagadnieniach ujmowania i zaopatrzenia w wodę, usuwania ścieków oraz zasad zaopatrzenia w wodę dużych aglomeracji miejsko-przemysłowych. W 1950 r., na nowo powstałym Wydziale Inżynierii Sanitarnej objął kierownictwo Katedry Ogrzewnictwa, Wentylacji i Instalacji Sanitarnych, a od 1953 r. Katedry Wodociągów i Kanalizacji, którą kierował do października 1968 r.. W latach 1951 - 1966 pełnił wielokrotnie funkcję dziekana i prodziekana. W 1967 rozpoczął pracę na Politechnice Krakowskiej, gdzie powierzono mu zorganizowanie i kierowanie Katedrą Wodociągów i Kanalizacji Instytutu Inżynierii Sanitarnej. W 1970 po przekształceniu katedry w Instytut Inżynierii Sanitarnej zostaje wybrany jej pierwszym dyrektorem. W 1977 r. przechodzi na emeryturę, lecz nie kończy pracy dydaktycznej i nadal prowadzi wykłady oraz bierze czynny udział w pracach Instytutu.
Profesor Tadeusz Gabryszewski zmarł w 1995 r. w Krakowie w wieku 87 lat. Współpracownicy i wychowankowie zapamiętali go jako wymagającego, ale zawsze życzliwego wychowawcę i nauczyciela wielu pokoleń inżynierów. Cieszył się wielkim autorytetem i szacunkiem swoich współpracowników, władz uczelni i całego środowiska inżynierów sanitarnych.
Był autorem wielu publikacji, opracowań oraz skryptów i podręczników akademickich w tym pierwszego powojennego podręcznika pt.: "Wodociągi". Był również promotorem i recenzentem wielu prac doktorskich oraz opiekunem prac habilitacyjnych młodszych współpracowników. Brał udział w pracach Polskiego Komitetu Współpracy z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Zaopatrzenia w Wodę (IWSA), uczestniczył w pracach Sekcji Inżynierii Sanitarnej PAN, był członkiem kilku rad naukowych Instytutów resortowych i uczelnianych. Za swoje osiągnięcia był wielokrotnie odznaczany.

Profesor Artur Wieczysty urodził się w 1929 r. we Lwowie. W 1955r. ukończył studia na Wydziale Budownictwa Wodnego Politechniki Krakowskiej, z którą związał się na całe życie. W swej ponad 45-letniej pracy naukowej koncentrował się na badaniach modelowych i terenowych zasobów wód podziemnych oraz metodach ich określania, a także problematyce funkcjonowania systemów zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków. Był m.in. autorem pionierskich prac badawczych poświęconych ocenie wpływu piętrzenia rzek na tereny przyległe, prowadził również szereg prac studialnych i projektowych związanych z zaopatrzeniem w wodę miast i ośrodków przemysłowych. W szczególny sposób przyczynił się do powstania koncepcji ochrony Krakowa przed podtopieniem w wyniku spiętrzenia wód Wisły. Był twórcą ponadregionalnej szkoły naukowej niezawodności i bezpieczeństwa systemów zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków, a rezultaty prac badawczych prowadzonych przez Profesora i jego wychowanków były niejednokrotnie rozwiązaniami prekursorskim na skalę międzynarodową.
Członek Polskiej Akademii Nauk oraz szeregu polskich i zagranicznych instytucji naukowych. Wieloletni Dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska oraz członek Senatu Akademickiego Politechniki Krakowskiej. Dyrektor Instytutu Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska PK, Kierownik i współorganizator Katedry Zaopatrzenia w Wodę i Usuwania Ścieków. Autor blisko 240 publikacji, w tym wielu monografii oraz podręczników akademickich. Laureat wielu prestiżowych nagród, za wybitne osiągnięcia w pracy zawodowej odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Dr Honoris Causa Politechniki Krakowskiej. Profesor Artur Wieczysty zmarł w 2001 r. w Krakowie w wieku 72 lat. W pamięci współpracowników i wychowanków pozostał jako wybitny naukowiec, specjalista z zakresu Inżynierii Środowiska, ceniony dydaktyk, wychowawca wielu pokoleń kadr inżynierskich i naukowych, wielki przyjaciel młodzieży.

UCZESTNICTWO W WYBRANYCH KONFERENCJACH NAUKOWYCH

  • VI Międzynarodowa Konferencja Xviii Krajowa Konferencja , Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód, Water Supply and Water Quality, 2004
  • V Konferencja Naukowo-Techniczna , Nowe Technologie w Sieciach i Instalacjach Wodociągowych i Kanalizacyjnych, Zakład Wodociągów i Kanalizacji Instytut Inżynierii Wody i Ścieków ,Politechnika Śląska w Gliwicach
  • VI Konferencja Sekcji Obserwatorów Komet Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii
  • II Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna - Aktualne zagadnienia w uzdatnianiu i dystrybucji wody, Szczyrk 5-6 czerwiec 2003
  • XI Konferencja nt. Zapobieganie Zanieczyszczeniu Środowiska, Wisła 6-7 listopada 2003.
  • V Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna "Zaopatrzenie w wodę i jakość wód" Poznań-Gdańsk, Poland
  • XIV Konferencja Ciepłowników Politechnika Rzeszowska Solina, 26-28 wrzesień 2002
  • Konferencja Naukowo-Techniczna nt. "Problemy eksploatacji kanalizacji i odwodnień." Zagrożenia i oszczędności. Poznań, 23-24 X 2002
  • Specialised Conference Management of Productivity at Water Utilities Praha, Czech Republic
  • II Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna nt. "Bezpieczeństwo, niezawodność, diagnostyka urządzeń i systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych, grzewczych". Zakopane-Koącielisko, 21-23 listopada 2001
  • Ogólnopolska Konferencja Naukowo - Techniczna, Szczyrk 10-11 maj, 2001
  • V Międzynarodowa Konferencja w Moskwie nt.: "Environment Engineering"16-19 maja 2001.
  • Pierwszy Międzynarodowy Kongres z Oceny Cyklu Życia produktów, Kopenhaga, wrzesień 2001
  • 1st International Conference on Life Cycle Management, Kopenhaga, wrzesień 27-29.01
  • IWA specialised conference "System Approach to Leakage Control and Water Distribution Systems Management. Brno (Czech Republic)
  • Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna "Aktualne zagadnienia w uzdatnianiu i dystrybucji wody", Szczyrk 2001
  • Konferencja Sekcji Obserwatorów Komet Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, Kraków 26-28 października 2001
  • Materiały II Ogólnopolskiej Konferencji N-T "Bezpieczeństwo, niezawodność, diagnostyka urządzeń i systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych, grzewczych". Zakopane-Kościelisko 2001

Zespół i Laboratorium Badań Symulacyjnych

Laboratorium kierowane przez dra hab. inż. Krzysztofa Knapika, specjalizującego się w zastosowaniach technik komputerowych w zaopatrzeniu w wodę i usuwaniu ścieków. Jest on autorem metody i programu do czasowoprzestrzennej symulacji działania dowolnie wielkich systemów dystrybucji wody a także szeregu programów do symulacji pracy poszczególnych urządzeń i obiektów wodociągowych oraz kanalizacyjnych.




Zespół Ujęć i Transportu Wody

Zespół kierowany przez dr hab. inż. Teresę Lubowiecką, która specjalizuje się w zagadnieniach przesyłu wody na znaczne odległości, niezawodności urządzeń, obiektów i systemów zaopatrzenia w wodę oraz zajmuje się ujęciami wody podziemnej. Jest autorem licznych prac z tego zakresu.

Zespół i Aparaturowe Laboratorium Instalacji Sanitarnych

Laboratorium kierowane przez mgr inż. Urszulę Jarecką, projektanta o dużym doświadczeniu zawodowym w dziedzinie instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych i ciepłej wody.

Dydaktyka

Pracownicy katedry prowadzą zajęcia dydaktyczne (wykłady, ćwiczenia laboratoryjne i projektowe) przede wszystkim na specjalności Zaopatrzenie w Wodę, Usuwanie i Unieszkodliwianie Ścieków i Odpadów. Do najważniejszych przedmiotów należą:

  • Wodociągi,
  • Kanalizacja,
  • Optymalizacja systemów zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków,
  • Metody komputerowe w zaopatrzeniu w wodę i usuwaniu ścieków,
  • Instalacje sanitarne,
  • Niezawodność systemów wodociągowych i kanalizacyjnych,
  • Specjalne typy ujęć wody.

Poza tym prowadzone są także zajęcia na innych specjalnościach na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej. Szczególną rolę odgrywa w kształceniu studentów technika komputerowa. W katedrze istnieje laboratorium dydaktyczne wyposażone w 14 terminali, połączonych siecią NOVELL, korzystające z oprogramowania zakupionego, jak i programów własnych. Terminale te stanowią część instytutowej sieci komputerowej łączącej poszczególne stanowiska pracownicze i laboratoria badawcze.

PRACE BADAWCZE I DOROBEK NAUKOWY

W Katedrze realizowane są prace naukowo-badawcze dotyczące szeroko pojętego zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków. Pracownicy Katedry uczestniczyli w realizacji wielu ważnych programów badawczych, takich jak:

  • Rządowy Program Badawczo-Rozwojowy PR-7 "Kształtowanie i wykorzystanie zasobów wodnych",
  • Centralny Program Badań Podstawowych 03.09 "Metody analizy i użytkowania zasobów wodnych",
  • Centralny Program Badań Rozwojowych 10.11 "Gospodarka wodna".

Ponadto wykonano kilkaset prac modelowych, badań polowych, ekspertyz, opinii, projektów koncepcyjnych i prac studialnych. Wszystkie te prace dotyczyły zagadnień z zakresu wodociągów i kanalizacji, odwodnień oraz prognoz hydrogeoloficznych. Sprawowano także nadzór naukowy nad wykonawstwem i eksploatacją wielu wodociągów i kanalizacji.
Działalność naukowa Katedry obejmuje prace teoretyczne i badania naukowe, których efektem były podręczniki, poradniki, artykuły naukowe i uczestnictwo w krajowych oraz międzynarodowych sympozjach i konferencjach. W ramach działalności naukowej Katedra zorganizowała od 1976 roku 8 cyklicznych międzynarodowych konferencji nt."Matematyczne modelowanie ujęć wód podziemnych" w Janowicach. Do najważniejszych podręczników opracowanych przez pracownoków Katedry należą pozycje z zakresu: hydrogeologii inżynierskiej, ujęć wód podziemnych, niezawodności systemów wodociągowych i kanalizacyjnych, prognozowania wpływu piętrzenia rzek na wody podziemne, obliczania systemów odwadniających, projektowania instalacji i urządzeń sanitarnych oraz wodociągów.
Opracowane zostały także normy z zakresu hydrogeologii i geologii inżynierskiej.
Istotną częścią działalności Katedry jest tworzenie nowoczesnych programów komputerowych. W dziedzinie zastosowań techniki komputerowej opracowano oryginalną metodę czasowoprzestrzennej symulacji działania dowolnej sieci wodociągowej. W połączeniu z dodatkowymi algorytmami i bazą danych w ramach programu ISYDYW jest ona bardzo przydatna w badaniach i projektowaniu. Metoda ta znalazła zastosowanie przy opracowywaniu projektów racjonalizacji eksploatacji oraz programów rozwoju i modernizacji sieci wodociągowych Krakowa, Bielska-Białej, Rzeszowa i Cieszyna.
W dzedzinie teorii niezawodności opracowano nowe metody oceny niezawodności systemów zaopatrzenia w wodę i zaproponowano sposoby jej podniesienia w wielu miastach południowej Polski (Kraków, Rzeszów, Kielce, Cieszyn).

WSPÓLPRACA MIĘDZYNARODOWA

Katedra współpracuje z wieloma ośrodkami naukowymi na całym świecie, m.in. z Uniwersytetami Technicznymi w Hanowerze, Berlinie, Wiedniu, Dreźnie, Uniwersytetami w Austin (USA), Newcastle (Wielka Brytania) i Moskwie oraz z Instytutem Technologicznym w Dundee (Wielka Brytania).

Oferta usług naukowo-technicznych

Tematyczny zakres działalności obejmuje:

Wodociągi:

  • Ujęcia wody i ich strefy ochronne
  • pompownie wody
  • hydrofory
  • zbiorniki wody surowej i czystej
  • sieci wodociągowe
  • przesyl wody
  • instalacje wodociągowe

Kanalizację:

  • sieci kanalizacyjne
  • zbiorniki retencyjne
  • przelewy burzowe
  • syfony
  • pompownie kanalizacyjne
  • instalacje kanalizacyjne

Niezawodnośc systemów wodociągowych i kanalizacyjnych:

  • badania niezawodności urządzeń i obiektów
  • podnoszenie niezawodności systemów wodociągowych i kanalizacyjnych
  • badania otymalizacyjne

Regulację stosunków wodnych w sąsiedztwie stopni piętrzących:

  • prognozy spiętrzania wód podziemnych
  • inżynierskie metody regulowania poziomu wód podziemnych

Katedra jest przygotowana do wykonywania pełnego zakresu prac o charakterze naukowo-badawczym, technicznym, ekspertyz, opinii i opracowań studialnych w dziedzinie zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków.